تربیت دینی دردوران کودکی
روانشناسي مدرن ، با تداعي از نظريات بسياري از دانشمندان به ما مي گوید كه مهمترين دوران زندگي بشر كه به وجود آورنده شخصيت و هویت نهايي او، خواهد بود، دوران كودكي است . بر اين اساس هر قدمي كه در جهت ايجاد سلامت رواني اطفال برداشته شود، به نوبه خود سبب ايجاد جامعه اي سالم و موفق خواهد شد. اما بزرگترين موهبتي كه ممكن است در جهت ايجاد سلامت رواني نصيب يك طفل نو رسيده گردد، پاي گذاشتن او در خانواده اي مؤمن و نمازگزار است .در حال حاضر با حضور نیروهای خارجی، افغانستان در وضعیتی قرار گرفته که اگر خانواده های محترم اندکی غفلت کنند و در تربیت دینی فرزندانشان سعی نکنند فرزندانشان خیلی زود تحت تأثیر فرهنگ بیگانگان قرار می گیرند و از فرهنگ و رسومات کشور خود و تعالیم دینی دور می شوند. پس والدین خصوصاً مادران در تربیت دینی فرزندانشان وظیفه بسیار سنگینی را بر عهده دارند.
اما والدین چگونه می توانند در سلامت روانی اطفالشان از طریق تعالیم دینی گام بردارند ؟
آيين حيات بخش اسلام كه حتي كوچكترين مسائل بشري را بدون پاسخ نگذاشته است ، از همان بدو تولد نوزاد براي او برنامه ها و روشهاي متعددي دارد ، كه عمل به آنها ضامن سعادت و سلامت هميشگي انسان است.در بعد سلامت رواني، آيين اسلام به والدين و به خصوص پدر، مؤكداً حكم كرده است كه مثلاً نام نيك بر بچه بگذارند. در این ارتباط علماي روانشناسي هم به اين نتيجه رسيده اند كه چگونه نام يك كودك در شكل گيري شخصيت او، تأثير گذار است و چگونه يك نام بد ممكن است موجب تحقير كودك ( مثلا تمسخر او توسط همسالان ) و در نتيجه تزلزل شخصيتش گردد.
در هر صورت كودكي كه در خانواده مؤمن و نمازگزار به دنيا مي آيد و زمزمه حيات بخش " اذان " و " اقامه " در گوش راست و چپش نخستين نغمه زندگي او مي گردد ، كودكي است كه گام در مسيري سعادت بخش گذاشته است. همچنین تغذيه كودك تا دو سال به وسيله شير مادر و بهره مندي كامل او از آغوش پر مهر مادر، يك موهبت اسلامي است. زیرا استفاده کودک از شیر مادر باعث آرامش روان طفل و مصون ماندن او از بسیاری از بيماري هاي رواني می گردد. مثلاً احتمال اضطراب يا افسردگي كه بر اثر جدايي از مادر به وقوع مي پيوندد، بسيار كم مي شود.
از آنجا که اطفال دارای ذهن شفافی هستند و آلودگی در وجود آنها وجود ندارد، والدین خیلی خوب می توانند در این دوره کودکانشان را با مفهوم نماز و اینکه چرا نماز می خوانیم آشنا سازند زیرا شروع نماز در سنين كودكي، سبب مي شود كه او اين صفت حسنه را به صورت يك عادت معمول و سازنده در جسم و روان خود ، ملكه نمايد و جزو برنامه هاي هميشگي زندگي خود قرار دهد و در نتيجه از همه فوايد نماز ، در بعد سلامت رواني در آينده برخوردار گردد.
به علاوه با شروع نماز در دوران كودكي، مفاهيمي مثل خدا و مذهب و دستوراتي مثل تعاليم اسلامي، چنان در ذهن پذيرنده و شفاف كودك كه هنوز سنگيني و تيرگي گناهان صفحه وجود او را آلوده نكرده است جاي مي گيرد كه امكان هر گونه مادی گرايي ها و دنيا طلبي ها و مبتلا شدن به بسياري از بيماريهاي روحي و رواني كاهش مي يابد.
اين نكته به خصوص بايد مورد توجه خانواده هايي قرار بگيرد كه با وجود آن كه خود را مسلمان مي دانند اما وقتي كه فرزندشان به سن تكليف مي رسد او را به بهانه اين كه :
هنوز خيلي خرد است به خواندن نماز تحريك نمي كنند. اين مسئله كه با كمال تأسف به خصوص در مورد دختر ان كه سن تكليف آنها پايين تر است یعنی شروع 9 سالگي ، شيوع بيشتري دارد و مسبب عوارض مخرب بسياري در آينده كودك خواهد شد.
در حقيقت پدر و مادراني كه با دلسوزي ساده انديشانه ، فرزند خود را به برپاداري نماز تحريك نمي كنند ، خيانت بزرگي از جهت محروم نمودن كودك خويش از اين نعمت بزرگ مرتكب مي شوند چرا كه به اين ترتيب گويي به آلودگي كودك خويش ، به انواع گناهان و انحرافات و بدبختيها و بيماريهاي جسمي و رواني ، رضايت داده اند و او را به خسارت سنگين در دنيا و آخرت ، محكوم نموده اند .
و به همين دليل است كه آيين مقدس اسلام و به خصوص ائمه اطهار (ع) با توصيه هاي مؤكد، مسلمانان را به آموزش مرحله به مرحله نماز ، به كودكان فرا خوانده اند.
اما والدین چگونه می توانند در سلامت روانی اطفالشان از طریق تعالیم دینی گام بردارند ؟
آيين حيات بخش اسلام كه حتي كوچكترين مسائل بشري را بدون پاسخ نگذاشته است ، از همان بدو تولد نوزاد براي او برنامه ها و روشهاي متعددي دارد ، كه عمل به آنها ضامن سعادت و سلامت هميشگي انسان است.در بعد سلامت رواني، آيين اسلام به والدين و به خصوص پدر، مؤكداً حكم كرده است كه مثلاً نام نيك بر بچه بگذارند. در این ارتباط علماي روانشناسي هم به اين نتيجه رسيده اند كه چگونه نام يك كودك در شكل گيري شخصيت او، تأثير گذار است و چگونه يك نام بد ممكن است موجب تحقير كودك ( مثلا تمسخر او توسط همسالان ) و در نتيجه تزلزل شخصيتش گردد.
در هر صورت كودكي كه در خانواده مؤمن و نمازگزار به دنيا مي آيد و زمزمه حيات بخش " اذان " و " اقامه " در گوش راست و چپش نخستين نغمه زندگي او مي گردد ، كودكي است كه گام در مسيري سعادت بخش گذاشته است. همچنین تغذيه كودك تا دو سال به وسيله شير مادر و بهره مندي كامل او از آغوش پر مهر مادر، يك موهبت اسلامي است. زیرا استفاده کودک از شیر مادر باعث آرامش روان طفل و مصون ماندن او از بسیاری از بيماري هاي رواني می گردد. مثلاً احتمال اضطراب يا افسردگي كه بر اثر جدايي از مادر به وقوع مي پيوندد، بسيار كم مي شود.
از آنجا که اطفال دارای ذهن شفافی هستند و آلودگی در وجود آنها وجود ندارد، والدین خیلی خوب می توانند در این دوره کودکانشان را با مفهوم نماز و اینکه چرا نماز می خوانیم آشنا سازند زیرا شروع نماز در سنين كودكي، سبب مي شود كه او اين صفت حسنه را به صورت يك عادت معمول و سازنده در جسم و روان خود ، ملكه نمايد و جزو برنامه هاي هميشگي زندگي خود قرار دهد و در نتيجه از همه فوايد نماز ، در بعد سلامت رواني در آينده برخوردار گردد.
به علاوه با شروع نماز در دوران كودكي، مفاهيمي مثل خدا و مذهب و دستوراتي مثل تعاليم اسلامي، چنان در ذهن پذيرنده و شفاف كودك كه هنوز سنگيني و تيرگي گناهان صفحه وجود او را آلوده نكرده است جاي مي گيرد كه امكان هر گونه مادی گرايي ها و دنيا طلبي ها و مبتلا شدن به بسياري از بيماريهاي روحي و رواني كاهش مي يابد.
اين نكته به خصوص بايد مورد توجه خانواده هايي قرار بگيرد كه با وجود آن كه خود را مسلمان مي دانند اما وقتي كه فرزندشان به سن تكليف مي رسد او را به بهانه اين كه :
هنوز خيلي خرد است به خواندن نماز تحريك نمي كنند. اين مسئله كه با كمال تأسف به خصوص در مورد دختر ان كه سن تكليف آنها پايين تر است یعنی شروع 9 سالگي ، شيوع بيشتري دارد و مسبب عوارض مخرب بسياري در آينده كودك خواهد شد.
در حقيقت پدر و مادراني كه با دلسوزي ساده انديشانه ، فرزند خود را به برپاداري نماز تحريك نمي كنند ، خيانت بزرگي از جهت محروم نمودن كودك خويش از اين نعمت بزرگ مرتكب مي شوند چرا كه به اين ترتيب گويي به آلودگي كودك خويش ، به انواع گناهان و انحرافات و بدبختيها و بيماريهاي جسمي و رواني ، رضايت داده اند و او را به خسارت سنگين در دنيا و آخرت ، محكوم نموده اند .
و به همين دليل است كه آيين مقدس اسلام و به خصوص ائمه اطهار (ع) با توصيه هاي مؤكد، مسلمانان را به آموزش مرحله به مرحله نماز ، به كودكان فرا خوانده اند.
+ نوشته شده در سه شنبه بیست و یکم اردیبهشت ۱۳۸۹ ساعت ۲:۵۵ ب.ظ توسط رضا دمیرچلی
|