یکی از نمونه های آزادی سیاسی ، آزادی انتقاد از حاکم ودولت مردان اسلامی است . درحکومت علوی به ا ین مسئله به عنوان یکی از حقوق رهبر دینی بر مردم با عنوان "النصیحه لائمه المسلمین "توجه شده است ؛ یعنی مردم بر اساس اصل امر به معروف ونهی ازمنکر وظیفه دارند درصورت اثبات اشتباه حاکم اسلامی درزمان غیبت امام معصوم (ع) از روی دل سوزی وخیرخواهی ازوی انتقاد کنند. این امرواجب شرعی است ونباید دیگران بر اجرای آن مانع شوند . برخی از روایت های گوناگون که به این امر اشاره شده است عبارتنداز:

امیرالمومنین (ع) درحدیثی زیبا حقوق رهبر اسلامی بر جامعه اسلامی را بر می شمارد ومی فرماید: "واماحقی علیکم ... النصیحه فی المشهد والمغیب " واما حق من برشما ... خیرخواهی درباره زمام دار درحضور وغیاب است . آن حضرت درخطبه ۱۱۸ نهج البلاغه نیز می فرماید "فاعینونی بمناصحه خلیه من الغش سلیمه من الریب " مرا با خیر خواهی خالصانه وبه دور از هرگونه تردید یاری کنید .

حق رهبر بر جامعه اسلامی اهمیت بسزایی دارد . زیرا جامعه انسانی وقتی می تواند از زندگی منطقی ومعقول برخوردار باشد که درباره رهبر وپیشوای خود که به منزله عقل ووجدان وی است ، رفتاری صادقانه وخیرخواهانه داشته باشد . به هر حال انتقاد از حاکم ودولت اسلامی بر اساس امربه معروف ونهی از منکرواز روی خیرخواهی ودل سوری واجب است البته درانتقاد رعایت نکات زیر ضروری است .

۱- هنگام انتقاد کردن ، اخلاق اسلامی رعایت شود . دراین امر ، حاکم با دیگر مومنان مشترک است . درحقیقت انتقاد شرایطی دارد که عبارتنداز :

الف - پیش از انتقاد باید اصل موضوع ثابت شده و عیب واشکال ، قطعی باشد ، نه انکه براساس شایعه واخبار نادرست یا حسد وگمان وبدون تحقیق ، مطلب ناحقی به کسی نسبت داده واز آن شکایت وانتقاد شود.

ب- انتقاد به  منظور اصلاح وسازندگی باشد ، نه برای عیب جویی ورسوایی اشخاص

ج - انتقاد بر اثر دل سوزی ، خیرخواهی وصمیمیت باشد ، نه سبب  برتری طلبی

 انتقاد باید مودبانه ، بدون هیچ توهین وجسارتی وبا رعایت شئون حاکم اسلامی صورت گیرد وبه صورت هدیه ای به طرف مقابل تقدیم شود . چنان که امام صادق (ع) می فرماید " احب اخوانی الی من اهدی الی عیوبی "محبوب ترین برادرانم کسی است که عیب ها یم را به من هدیه کند .

۲- افزون بر موارد گفته شده برای حفظ شخصیت وقداست رهبری در نظام اسلامی باید به مسائل دیگری نیز توجه شود . به یقین ، میان انتقاد کردن فرد از دوستش یا زن از شوهرش یا فرزند از پدرومادرش یا شاگرد از استادش تفاوت هایی وجود دارد . فرزند وشاگردبرای پدرومادر واستاد خود احترام ویژ ه ای قائلند ، ولی بالاترین احترام ، قداستی است که برا ی امام  وجانشین او وجود دارد  . قداست ، محبتی همراه با احترام وتواضع است .چون حاکم اسلامی نائب امام معصوم (ع) است . قداست والایی دارد ودررفتار با وی رعایت کمال احترام وادب ضروری  وحفظ حرمت  وشان او برهمه لازم است . از این رو ، انتقاد باید به گونه ای باشد که هیچ گونه اثری بدی بر قداست وجلالت مقام رهبری نداشته باشد.التماس دعا

بر گرفته از کتاب پرسمان دینی پرسش وپاسخ های اعتقادی اکبر اسد علی زاده .