لفظ صلوات درفرهنگ اسلامی به طور عمومی درود فرستادن معنی وبه طور خاص به درود بر پیامبر (ص) وخاندان او اطلاق شده است .اهل لغت معتقدند که صلاة اگرچه به معنی نماز مشهور است ولی در مقاصد مختلف مانند : دعا ، عبادت ، ایمان ، طلب آمرزش وتبریک نیز بکار برده شده است . اصل کلمه صلاة ( مفرد صلوات ) را انعطاف معنی کردند.

علامه طباطبایی دراین باره می گوید :صلوات خدا برپیامبر به معنای انعطاف به وی است بوسیله رحمتش .... المیزان ، ج 16 ص 529 . صاحب تفسیر المیزان در این بحث معتقداست که صلوات مقدمه ای است برای رسیدن به رحمت الهی ، زیرا به استناد آیه 43سوره احزاب که خداوند فرموده است . اوست خدایی که صلوات می فرستد برشما ، وملائکه اش صلوات می فرستد برشما ، تا شما را از ظلمت به نور خارج کند ، واو با مومنین همیشه مهربان است ، کلمه صلوات با رحمت معنای متفاوتی دارد.

وی صلوات را مقدمه ای برا ی رحمت می داند ، مانند نگاه کردن که مقدمه ای برای دیدن می باشد و اشاره می کند که به تناسب تفاوت موارد ، این میل وانعطاف نیز تفاوت پیدا می کند.

یعنی اگر صلوات از ناحیه خداوند باشد توجه رحمت است نسبت به بنده واگر صلوات از ناحیه فرشتگان باشد وساطت است برای رساندن رحمت به بندگان واگر از ناحیه بندگان باشد تقاضای رحمت است از خداوند متعال – المیزان ج 1 ص 508

بدین ترتیب دانسته می شود که صلوات از ناحیه بندگان برای پیامبر اکرم (ص) وخاندان او ، درخواست رحمت بیشتری برای آن بزرگواران است ، انعطافی است ازجانب بندگان برای برخورداری ازرحمت الهی .

دراهمیت درودفرستادن ( صلوات ) بر پیامبر اکرم (ص) آن حضرت درخطبه شعبانیه فرمود : هرکس درماه رمضان بسیار برمن صلوات بفرستد،خداوند ترازوی عمل او را سنگین نماید درروزی که ترازوی اعمال دیگران سبک باشد.

درهمین رابطه به مواردی از توصیه وآثارصلوات بر پیامبر اکرم (ص) اشاره می شود.

هر جا هستید بر من صلوات بفرستید که صلوات شما به من می رسد . کنزالعمال ، خ 2148

صلوات برمن ، نوری است که در صراط می درخشد – کنزالعمال ، ص9 214

بخیل ترین مردم کسی است که نام مرا بشنودولی برمن درود نفرستد – کنزالعمال ، ص 214

همه دعاها محبوس اند تا زمانی که برپیامبراکرم ( ص) صلوات فرستاد شود . کنزالعمال ، ص 2154

منبع : برای ماه رمضان – مرتضی اسکندری